[PDF] Konflikt wartości moralnych i ekonomicznych w środowisku pracy - Władysława Kiwak, Ewa Ignaciuk

Autor: dr Władysława Kiwak, dr Ewa B. Ignaciuk

Tytuł: Konflikt wartości moralnych i ekonomicznych w środowisku pracy

Słowa kluczowe: odpowiedzialność polityczna, wina polityczna

Dyscyplina: EKONOMIA

Typ dokumentu: ARTYKUŁ

Miejsce zatrudnienia autora tekstu: Władysława Kiwak, Ewa Ignaciuk, Uniwersytet Gdański, Wydział Ekonomiczny, Katedra Mikroekonomii, ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot

E-mail autora:  kiwak@gnu.univ.gda.pl

Streszczenie: Współczesne przedsiębiorstwo trawią napięcia rodzące się na styku sfery prywatnej ze sferą publiczną. Wiąże się to w sposób oczywisty z poczuciem utraty tożsamości człowieka spowodowanej jego uprzedmiotowieniem, sprowadzeniem do roli zasobu ekonomicznego, który służy maksymalizacji dochodu. W tej sytuacji praca zamiast środkiem staje się celem i sensem życia. Niestabilne, płynne reguły gry ekonomicznej, poddane kryterium użyteczności, wzmacniają niepewność jutra, nieprzewidywalność zachowań i krótkookresową perspektywę działań. Ważne jest „tu i teraz” oraz korzyść własna. Zanika poczucie dobra wspólnego i długookresowe, pokoleniowe spojrzenie. Zjawiska te znajdują swój wyraz w indywidualnym gwałceniu praw własności człowieka, jak i w ogólnym spadku zaufania, do każdej ze stron kontraktu społecznego. Współczesna ekonomia podkreśla, że pieniądz ma znaczenie, zaś za dominujące kryterium działania jednostki przyjmowane jest dążenie do maksymalizacji użyteczności. Tymczasem znaczenie kultury - w skład której wchodzą m. in. normy moralne, tradycja, obyczaj, religia, mity, symbole, język - jest niejednokrotnie silniejsze od materialnie rozumianych zasobów. Celem opracowania jest ukazanie kulturowego kontekstu życia gospodarczego w środowisku pracy. Integralność celów jednostki i wspólnoty wymaga jasno określonego porządku aksjologicznego. Uważamy, że brak ładu prawno-instytucjonalnego rodzi patologie w życiu społecznym, ekonomicznym i politycznym.
Kryzys podmiotu, problemy z tożsamością, to czynniki, którymi nie zajmuje się współczesna ekonomia, doskonaląca swój, zawarty w liczbie, świat. Tymczasem bez spójnej teorii dane empiryczne pozbawione są jakiegokolwiek sensu. Poznanie człowieka i historii jego rozwoju pozwala ekonomiście właściwie interpretować sens życia człowieka i miejsce, jakie w nim zajmuje praca. W opracowaniu przyjęta jest teza, że pełnionej przez człowieka roli nie można oddzielić od jego niezbywalnej wartości, jaką jest godność. Życia gospodarczego nie da się zatem wyalienować z kultury.

Authors: Kiwak Władysława, PhD; Ignaciuk Ewa B., PhD

Title: CONFLICT OF MORAL AND ECONOMIC VALUES IN THE WORK ENVIRONMENT (Konflikt wartości moralnych i ekonomicznych w środowisku pracy)

Keywords: freedom, individualism, community, benefit

Discipline: ECONOMICS

Language: POLISH

Document type: ARTICLE

Publication order reference (First author’s office address): Władysława Kiwak, Ewa Ignaciuk, Uniwersytet Gdanski, Wydzial Ekonomiczny, Katedra Mikroekonomii, ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot, Poland

E-mail: kiwak@gnu.univ.gda.pl

Abstract: Modern enterprise is subjected to tensions emerging at the intersection of private and public sphere. It is obviously connected with a loss of sense of identity due to the objectification of man and bringing him to the role of an economic resource that conduces to maximize income. In this situation, the work becomes purpose and meaning rather than means of life. Unstable, floating rules of economic game- subjected to the criterion of utility- are reinforcing future uncertainty, unpredictability of behaviour and short term activities’ perspective. The only thing important is “here and now” and “my own benefit”. The sense of common good and long-term, generational perspective are fading. These phenomena are reflected in the individual violation of property rights, as well as the general decline in confidence to each party of social contract.

Contemporary economics emphasizes the importance of money, and the dominant criterion of individual’s activity is seeking utility maximisation. Meanwhile the importance of culture - which includes among others moral norms, traditions, customs, religion, myths, symbols, language - is often stronger than resources understood in material way. The aim of this article is to show the cultural context of economic life in the workplace. The integrity of the individual and community objectives requires a clearly defined axiological agenda. We believe that the lack of legal and institutional governance creates pathologies in social, economic and political life.

Individual crisis and problems with identity are factors which are not dealt with in the modern economy, which is just improving its world contained in numbers. Yet without a coherent theory, empirical data are devoid of any meaning. Learning about man and his development allow economists to interpret the meaning of human life and place of work in it. This paper accepts thesis that the role played by the man can not be separated from his inalienable value, which is dignity. Therefore economic life cannot be separated from culture.