[PDF] Rola i odpowiedzialność filozofa polityki w polis wedle A. MacIntyre’a - Romuald Piekarski

Autor: dr Romuald M. Piekarski

Tytuł: ROLA I ODPOWIEDZIALNOŚĆ FILOZOFA POLITYKI W POLIS WEDLE A. MACINTYRE’A

Słowa kluczowe: filozof polityki, polis, wspólnota polityczna, odpowiedzialność polityczna, rola społeczna

Dyscyplina: FILOZOFIA SPOŁECZNA, FILOZOFIA POLITYKI

Typ dokumentu: ARTYKUŁ

Miejsce zatrudnienia autora tekstu Romuald Piekarski, Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytyt Filozofii Socjologii i Dziennikarstwa, Zakład Filozofii Współczesnej, ul. Bażyńskiego 4, 80-952 Gdańsk

E-mail autora: globrp@univ.gda.pl

Streszczenie: Co sprawia, że filozof zaczyna kierować swoją uwagę ku światu polityki? Pierwszy przypadek to chyba oczywiste lub nawet dramatycznie zatrważające zło, z którym zwykli obywatele nie radzą sobie i o którym nawet nie wiedzą, co myśleć. Wystarczy wymienić Platona, T. Hobbesa, L. Straussa, K. Jaspersa. Przypadek drugi, obejmujący Arystotelesa, Hegla, M. Walzera i A. MacIntyre’a, to poszukiwanie pojednania z trudną do akceptacji rzeczywistością. W obu przypadkach filozof dystansuje się od porządku społecznego i bieżącej dynamiki świata władzy. Pozostaje on w domenie pojęć i teorii, potrafi wskazać źródła zła i nieporządku oraz skonstruować teoretyczne alternatywy, przechodzić od czystej wiedzy o świecie do wniosków, mających już (przynajmniej pośrednie) znaczenie praktyczne. Sam nie działa, lecz dostarcza przesłanek dla decyzji i działań politycznych, czy to władzy czy obywateli.

Strauss spoglądał na katastrofę obu totalitaryzmów XX wieku jako na konsekwencję błędów całej po-oświeceniowej nowoczesności. Jaspers doszukiwał się winy politycznej w przeszłości narodu niemieckiego i zaniechań społeczności narodów Europy w okresie międzywojennym. Wedle Arendt Europejczycy i obywatele Niemiec cierpieli na moralno-intelektualny upadek władzy sądzenia. Walzer szuka pojednania filozofa z demokracją, trudnego dla obu stron. MacIntyre jest dość radykalnym krytykiem nowoczesności, poszukującym stosunkowo łagodnych form terapii. Jak portretuje on postać filozofa krytycznego względem zwycięskiego kapitalistycznego porządku? Jakimi środkami wpływać usiłuje na dynamikę współczesnego społecznego świata okresu globalizacji? Na te pytania Autor artykułu próbuje zarysować odpowiedź, porównując wywody MacIntyre’a z wymienionymi wcześniej myślicielami.

Authors: Piekarski Romuald M., PhD

Title: POLITICAL ROLE OF A (POLITICAL) PHILOSOPHER IN POLIS ACCORDING TO ALASDAIR MACINTYRE (Rola i odpowiedzialność filozofa polityki w polis wedle A. MacIntyre’a.)

Keywords: political philosopher, polis, political community, political responsibility, social role

Discipline: SOCIAL PHILOSOPHY, POLITICAL PHILOSOPHY

Language: POLISH

Document type: ARTICLE

Publication order reference (First author’s office address): Romuald Piekarski, Uniwersytet Gdanski, Wydział Nauk Społecznych, Instytyt Filozofii Socjologii i Dziennikarstwa, Zaklad Filozofii Wspolczesnej, ul. Bazynskiego 4, 80-952 Gdansk, Poland

E-mail:  globrp@univ.gda.pl

Abstract: What makes a philosopher direct his attention to the word of politics? An event and moral evil with which ordinary people cannot cope and do not even know what to think about. This is the case of Plato, T. Hobbes, L. Strauss, K. Jaspers. It can also be a quest for reconciliation with reality which the philosopher finds unacceptable. This is the case of Aristotle, Hegel, M. Walzer and A. MacIntyre. In both cases the philosopher distances himself from the social order and current dynamics of the world power. He remains in the domain of concepts and theories and is able to pass from a pure knowledge about the world to practical conclusions. Philosopher himself does not act but he provides premises for decisions and political activity of authorities or citizens.

Strauss witnessed the collapse of both totalitarian systems of XX century, which he conceived as consequences of errors of the whole post-Enlightenment modernity. Jaspers searched for political guilt in the past of Germany and in omissions of European nations after World War I. According to Arendt Europeans, and German in particular, suffered for both moral and intellectual decay of judgment (Urteilskraft). Walzer searches for reconciliation of the philosopher with the democracy, a reconciliation difficult for both parties. MacIntyre is quite a radical critic of capitalist modernity who searches for relatively gentle forms of therapy. How does he portrait the figure of philosopher who is critical to modernity? And what are his intellectual virtues? What remedies does he give to the dynamics of the contemporary social word of globalization? These questions the Author tries to answer by comparing MacIntyre’s line of reasoning with those of the other authors mentioned above.