[PDF] Ubóstwo jako przejaw nieefektywności rynku - Władysława Kiwak, Ewa Ignaciuk

Autorzy: dr Ewa B. Ignaciuk, dr Władysława Kiwak

Tytuł: Ubóstwo jako przejaw nieefektywności rynku

Słowa kluczowe: homo oeconomicus, stan Pareto-optymalny, mechanizm rynkowy, ekonomia głównego nurtu, nieefektywność rynku, ubóstwo, bogactwo

Dyscyplina: EKONOMIA

Typ dokumentu: ARTYKUŁ

Miejsce zatrudnienia autora tekstu: Ewa Ignaciuk, Władysława Kiwak, Uniwersytet Gdański, Wydział Ekonomiczny, Katedra Mikroekonomii, ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot

E-mail autora: Ewa Ignaciuk: ewaignaciuk@interia.pl

Streszczenie: W ekonomii głównego nurtu, która zakorzeniona jest w ekonomii neoklasycznej, istnieje przekonanie, że wolny, egoistycznie motywowany podmiot rynku działa na rzecz dobra własnego, a wolny, elastyczny mechanizm rynkowy, koordynując działania jednostek, przyczynia się do powstania długotrwałego, harmonijnego porządku wyższego rzędu – równowagi gospodarczej i homeostazy społecznej. Interes prywatny jest zatem zgodny z interesem społecznym. Analizowany model gospodarki rynkowej opiera się jednak na uproszczonych i kwantyfikowalnych założeniach. Koncentrując się na wymiarze materialnym, daje nierealistyczny obraz człowieka i jego świata. Pomija kwestię wielkości i struktury zasobów materialnych, którymi dysponują podmioty rynkowe. W przyjętym do rozważenia modelu najważniejsze jest twierdzenie, zgodnie z którym stan równowagi w gospodarce konkurencyjnej, to taki, w którym dostępne zasoby zostały rozdzielone, pomiędzy alternatywne zastosowania w sposób optymalny, tzn. gwarantujący maksymalizację kolektywnego zadowolenia – użyteczności. Stan ten jest wolny od sądów wartościujących, etycznych. W związku z tym, ze stanu Pareto-optymalnego nie możemy wyprowadzić informacji na temat bogactwa, czy ubóstwa, będącego doświadczeniem jednostki. Bogactwo i ubóstwo można zdefiniować, jedynie wówczas, gdy osadzimy te zjawiska w kontekście etycznym, kulturowym i społecznym. Kontekst społeczny, podobnie jak i polityka państwa oraz niedoskonałości rynku, czy cechy indywidualne, mogą stanowić istotną przyczynę ubóstwa. Wbrew twierdzeniom ekonomii głównego nurtu, niosącym informację o korzystnym wpływie wzrostu gospodarczego na poziom dobrostanu jednostki, można dostrzec zjawisko narastających nierówności społecznych, w tym różnic dochodowych. Problemem pozostaje także pomoc ludziom ubogim. Z faktu, jak rynek rozdzielił zasoby nie wynika bowiem konieczność pomocy. Jeśli na fakt nałożymy dyrektywę moralną, wówczas pojawia się powinność pomocy wszystkim tym, którzy jej potrzebują. Pomoc ludziom ubogim z punktu widzenia ekonomii rynkowej jest działaniem nieracjonalnym. Rodzi się więc konieczność poszerzenia obszaru zainteresowań ekonomii o wiedzę dotyczącą człowieka. Wymaga to zatem rewizji dominującego modelu w ekonomii.

Authors: Ignaciuk Ewa B., PhD; Kiwak Władysława, PhD

Title: Poverty as the sign of market inefficiency

Source: Pieniadze i Wiez (Money and Social Bond) year: 2014, vol.: XVII, number: 3 (64), pages: 132–141

Keywords: homo oeconomicus, Pareto-optimum state, market mechanism, mainstream economy, market inefficiency, poverty, wealth

Discipline: ECONOMICS

Language: POLISH

Document type: ARTICLE

Publication order reference (First author's office address): Ewa Ignaciuk, Władysława Kiwak, Uniwersytet Gdanski, Wydzial Ekonomiczny, Katedra Mikroekonomii, ul. Armii Krajowej 119/121, 81–824 Sopot Poland

E-mail: Ewa Ignaciuk: ewaignaciuk@interia.pl

Abstract: In the mainstream economics, which is rooted in neoclassical economics, there exists a belief that free, selfishly motivated subject in the market operates for his own good, and free, flexible market mechanism, coordinating the actions of individuals, contributes to the long-term, harmonious higher order – the balance of economic and social homeostasis. Private interest is therefore consistent with the public interest. The analyzed model of a market economy, however, is based on simplified and quantifiable assumptions. Focusing on the material dimension, it gives an unrealistic picture of a man and his world. It ignores the issue of the size and structure of the material resources available to market operators. In this model, the most important is the claim, according to which a state of equilibrium in a competitive economy, is one in which the available resources are allocated between alternative uses in an optimal way, i.e. ensures maximization of collective satisfaction - usability. This state is free from value and ethical judgments. Therefore, from the Pareto-optimal state we cannot derive information about wealth or poverty, which is the experience of the individual. Wealth and poverty can be defined only if we judge these phenomena in ethical, cultural and social context. The social context, like the state policy and market failures, or individual characteristics, can be a significant cause of poverty. Contrary to the claims of mainstream economics, which carry the information about the beneficial effects of economic growth on the level of welfare of the individual, there can be seen the phenomenon of growing social inequality, including income differences. The problem is also helping poor people, because form the fact of how the market distributed resources, does not result the need for aid. However if we impose the moral directive, there appears the duty to help all those who need it. Help for the poor from the point of view of a market economy is an irrational action. This raises the necessity to expand the area of interest of economy on the knowledge of the man. This therefore requires revision of the dominant model in economics.