[PDF] Przewrotny realizm polityczny Machiavellego - Romuald Piekarski

Autor: prof. dr hab. Romuald M. Piekarski

Tytuł: PRZEWROTNY REALIZM POLITYCZNY MACHIAVELLEGO

Słowa kluczowe: realizm polityczny, podstępność

Dyscyplina: FILOZOFIA POLITYKI

Typ dokumentu: ARTYKUŁ

Miejsce zatrudnienia autora tekstu: Romuald Piekarski, Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Filozofii Socjologii i Dziennikarstwa, Zakład Filozofii Współczesnej, ul. Bażyńskiego 4, 80-952 Gdańsk

E-mail autora: globrp@univ.gda.pl

Streszczenie: Przedmiotem artykułu jest tzw. realizm polityczny i mizantropijny obraz człowieka w ujęciu Machiavellego. Nie przecząc trafności wielu spostrzeżeń słynnego Florentczyka, stawiam tutaj opór nader rozpowszechnionym wykładniom jego myśli, wykładniom, które najczęściej służą za wygodne (choć, moim zdaniem wątpliwe) usprawiedliwienie przemocy, gwałtu i oszustwa, przede wszystkim w polityce. W większości akademickich i popularnych interpretacji myśli Machiavellego, napotykamy rozmaite odmiany makiawelizmu, który podszywa się pod realistyczne opisy i rzekomo naukowe czy zdroworozsądkowe nastawienie. Tymczasem, w mojej ocenie, Machiavelli nie tyle opisuje powodzenie cynicznych sztuczek, co udziela niemoralnych porad, zachęca do obchodzenia, a nawet łamania norm i zasad i to nie tylko w sytuacjach największego zagrożenia, lecz właściwie bez ograniczeń.Świat, w jakim żyjemy nie jest rajem, a inni ludzie przeważnie niewiele mają wspólnego z aniołami. Lecz czy z tego można wnioskować, jak Machiavelli i jego stronnicy, że większość ludzi jest nam wroga i obca, że czyha na nasze dobra? Gdy przyglądamy się naszym politykom, wielkim ludziom interesu, kuszący może wydawać się pogląd, że to Machiavelli ma rację po swej stronie. W artykule staram się wykazać, że ta wizja świata ludzkiego jest przesadnie mizantropijna, i że również w świecie polityki jest miejsce na uczciwą rywalizację oraz autentyczne dążenie do wspólnego dobra.

Authors: Snyder Belousek Darrin W., PhD

Title: MARKET EXCHANGE, SELF-INTEREST, AND THE COMMON GOOD: FINANCIAL CRISIS AND MORAL ECONOMY (Wymiana rynkowa, interes własny i dobro wspólne: kryzys finansowy a ekonomia moralna.)

Keywords: moral economy, common good, financial crisis

Discipline: PHYLOSOPHY, ECONOMICS

Language: POLISH

Document type: ARTICLE

Publication order reference (First author’s office address): Darrin W. Snyder Belousek, Ohio Northern University, 525 South Main Street, Ada, Ohio 45810, USA

E-mail: dwbelousek@juno.com

Abstract: The financial crisis of 2008–2009 presents us with the opportunity to not only understand what has happened in the markets but also to reflect on the purpose of the marketplace. Drawing from expert economic analyses, we first assess the central lesson of the crisis-the failure of self-regulation by rational self-interest to moderate externalized risk in financial markets. Second, we ask the philosophical question occasioned by the crisis concerning the moral meaning of economic activity: Is market exchange solely for the sake of self-interest? Reflecting on the poetry of Kahlil Gibran and engaging with the recent encyclical of Pope Benedict XVI, we turn our attention from political economy to moral economy: the relationships among market exchange, self-interest, and the common good—and, in particular, the prior conditions of market exchange and their moral significance for the present crisis.