[PDF] Liberalna teoria ładu spontanicznego – wkład Friedricha Augusta von Hayeka - Hubert Kaczmarczyk

Autor: dr Hubert W. Kaczmarczyk

Tytuł: LIBERALNA TEORIA ŁADU SPONTANICZNEGO – WKŁAD FRIEDRICHA AUGUSTA von HAYEKA

Słowa kluczowe: Hayek, ład spontaniczny, konstruktywizm, pozytywizm

Dyscyplina: PRAWO

Typ dokumentu: ARTYKUŁ

Miejsce zatrudnienia autora tekstu: Hubert Kaczmarczyk, Instytut Ekonomii i Administracji, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Świętokrzyska 21A, 25-406 Kielce

E-mail autora: hubertok@interia.pl

Streszczenie: Artykuł prezentuje szeroko rozwiniętą i propagowaną przez Friedricha Augusta von Hayeka teorię ładu spontanicznego. Według niego większość ludzkich instytucji społecznych, jak między innymi prawo, język czy pieniądz nie powstało jako skutek świadomego planu, ale rozwinęło się samorzutnie. Dla Hayeka wszelkie próby świadomego i planowego ograniczania samorzutnych zjawisk społecznych dowodzą pychy ludzkiego rozumu a w konsekwencji prowadzą jedynie do zaburzenia prawidłowego funkcjonowania społeczności. W rzeczywistości im bardziej złożony porządek społeczny, tym mniejsza jest możliwość jego świadomej kontroli i celowej organizacji. Świadome kontrolowanie procesów społecznych prowadzi nieuchronnie do upadku prawa rozumianego jako "rządy prawa" a prowadzi nas wprost do prawa rozumianego jako instrument sterowania i kontroli nad społeczeństwem.

Authors: Kaczmarczyk Hubert W., PhD

Title: THE LIBERAL THEORY OF SPONTANEOUS ORDER – THE CONTRIBUTION OF FRIEDRICH AUGUST VON HAYEK (Liberalna teoria ładu spontanicznego – wkład Friedricha Augusta von Hayeka.)

Keywords: Hayek, spontaneous order, constructivism, positivism

Discipline: LAW

Language: POLISH

Document type: ARTICLE

Publication order reference (First author’s office address): Hubert Kaczmarczyk, Instytut Ekonomii i Administracji, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, ul. Swietokrzyska 21A, 25-406 Kielce, Poland

E-mail: hubertok@interia.pl

Abstract: The article presents theory of spontaneous order well-developed and promoted by Friedrich August von Hayek. According to him, the majority of human social institutions, such as inter alia law, language and money was not created as a result of deliberate plan, but evolved spontaneously. For Hayek all conscious and planned attempts to reduce spontaneous social phenomena show the pride of human mind and therefore lead only to disrupt the proper functioning of the community. In fact, the more complex social order, the lower the possibility of conscious control and purposeful organization. Conscious control of social processes leads inevitably to the collapse of law understood as “the rule of law” and leads us straight to the law understood as an instrument of control over society.